Opis zwierzęcia

Żmija zygzakowata (Vipera berus) jest gatunkiem jadowitego węża należącym do rodziny żmijowatych. Stanowi jedno z najbardziej rozpowszechnionych i najbardziej znanych węży na terenie Europy, występując także w częściach Azji. Charakterystyczną cechą, która pozwala łatwo rozpoznać tego gada, jest zygzakowaty wzór wzdłuż jego grzbietu, od którego pochodzi nazwa gatunkowa. Barwa tych węży może być różna, w zależności od płci oraz regionu, w którym żyją, jednak najczęściej spotyka się osobniki o odcieniach szarości, brązu, a czasami czerni, z charakterystycznym ciemnym wzorem zygzakowatym wzdłuż grzbietu.
Żmija zygzakowata dorasta do około 60-70 cm długości, choć zdarzają się również większe osobniki. Samce są z reguły smuklejsze i nieco mniejsze od samic. Węże te posiadają stosunkowo krępe ciało z wyraźnie zaznaczoną głową w kształcie litery V, co jest typowe dla przedstawicieli rodziny żmijowatych. Oczy mają pionowe źrenice, co jest cechą charakterystyczną dla węży prowadzących nocny tryb życia, chociaż żmija zygzakowata jest aktywna głównie za dnia.
Jako gatunek jadowity, żmija zygzakowata dysponuje aparatem jadowym, który wykorzystuje do obezwładniania swojej ofiary przed połknięciem. Dieta żmii zygzakowatej składa się głównie z drobnych ssaków, takich jak myszy, ale także ptaków, jaszczurek i żab. Mimo swojej jadowitości żmija zygzakowata jest bardzo płochliwym gatunkiem i atakuje człowieka tylko w ostateczności, gdy poczuje się bezpośrednio zagrożona.
Rozmnażanie żmii zygzakowatej ma miejsce wiosną, po wyjściu z zimowego snu. Samice składają jaja w wilgotnych, ciepłych miejscach, gdzie młode żmije mogą się bezpiecznie rozwijać. Młode żmije, które wykluwają się po około 1-3 miesiącach, są od razu samodzielne i zdolne do polowania.
Żmija zygzakowata preferuje różnorodne siedliska, od wilgotnych łąk, przez lasy liściaste i mieszane, po torfowiska i skaliste zbocza. Jest to gatunek o dość dużym zakresie tolerancji środowiskowej, co tłumaczy jego szerokie rozprzestrzenienie. W Polsce jest to jedyny naturalnie występujący gatunek węża jadowitego i jest objęty częściową ochroną gatunkową, mającą na celu ochronę jego populacji i siedlisk.
Mimo iż żmija zygzakowata jest wężem jadowitym, jej ukąszenie rzadko jest śmiertelne dla człowieka. Jednakże wymaga szybkiej interwencji medycznej, zwłaszcza w przypadku osób z obniżoną odpornością, dzieci i osób starszych. Ważne jest, aby po ukąszeniu pozostać spokojnym i jak najszybciej udać się po pomoc medyczną.
Żmija zygzakowata odgrywa ważną rolę w ekosystemie jako kontroler populacji drobnych gryzoni i innych szkodników. Jest to fascynujący przykład adaptacji i przetrwania w różnych warunkach środowiskowych, co czyni ją interesującym obiektem badań dla herpetologów i przyrodników. Pomimo swojej złowrogiej reputacji, jest to gatunek, który zasługuje na szacunek i ochronę jako integralna część europejskiej i azjatyckiej fauny.