Wagi i miary
Długość |
od 40 do 47 cm |
Masa |
od 500 do 1400 g |
Rozpiętość skrzydeł |
72 cm |
Status zagrożenia
Opis zwierzęcia
Czernica (Aythya fuligula) to niewielki, lecz wyjątkowo urokliwy ptak wodny z rodziny kaczkowatych. Jest to gatunek szeroko rozpowszechniony, występujący w wielu regionach Europy, Azji oraz północnej Afryki, zimujący również na południu Europy, w południowej Azji i w północnej Afryce. Czernice można spotkać zarówno na słodkowodnych, jak i słonawych zbiornikach wodnych, takich jak jeziora, stawy, rzeki czy zatoki morskie, gdzie ptaki te znajdują odpowiednie warunki do życia.
Charakterystyczne dla czernicy jest jej wyraźne ubarwienie oraz kompaktowa, zaokrąglona sylwetka. Samce w szacie godowej prezentują się szczególnie efektownie – mają głowę i górną część szyi w głębokim, błyszczącym czarnym kolorze z zielonym połyskiem, który w kontrastuje z białym brzuchem i bokami. Grzbiet oraz skrzydła są ciemnoszare, a charakterystyczna biała plama przed oczami dodaje im wyrazistości. Dziób samca jest szary z czarną końcówką. Samice i młode ptaki są znacznie bardziej stonowane kolorystycznie – ich upierzenie jest głównie brązowe z nieco jaśniejszym brzuchem, co sprawia, że mogą łatwiej zlewać się z otoczeniem. Wszystkie czernice mają charakterystycznie zaokrąglony ogon i stosunkowo krótkie, ale silne skrzydła, co czyni je zwinymi lotnikami.
Czernica jest ptakiem wędrownym. Wiosną i latem ptaki te gniazdują na terenach północnej Europy i Azji, wybierając do tego celu zazwyczaj tereny bogate w roślinność wodną, która stanowi schronienie dla ich gniazd. Gniazda budują na ziemi, w ukryciu, zwykle w pobliżu wody. Samica składa od 6 do 10 jaj, które następnie wysiaduje przez około 25-28 dni. Młode są pisklętami zagniazdownikami, co oznacza, że są w stanie opuścić gniazdo krótko po wykluciu, jednak przez pierwsze tygodnie życia pozostają pod opieką matki, która uczy je, jak zdobywać pokarm.
Dieta czernic składa się głównie z roślin wodnych, małych ryb, skorupiaków oraz owadów. Ptaki te nurkują w poszukiwaniu pożywienia, potrafiąc zanurkować na głębokość nawet kilku metrów. Ich umiejętności nurkowania są imponujące, a zdolność do szybkiego i zwinne przemieszczania się pod wodą pozwala im na efektywne łowienie.
Czernica, mimo że nie jest gatunkiem zagrożonym, stoi przed wieloma wyzwaniami, w tym utratą naturalnych siedlisk z powodu działalności człowieka, zanieczyszczeniem wód, w których żyje, oraz zmianami klimatycznymi, które mogą wpływać na dostępność jej naturalnego pokarmu i miejsc do gniazdowania. Ochrona jej naturalnych siedlisk oraz odpowiednie zarządzanie zbiornikami wodnymi, na których czernice mogą znaleźć schronienie i pożywienie, są kluczowe dla zachowania tego gatunku w naturze.