Wagi i miary
Dane biologiczne
Opis zwierzęcia
Krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus) to jeden z najbardziej charakterystycznych i łatwo rozpoznawalnych pająków występujących w Europie, części Azji oraz w Ameryce Północnej. Jego nazwa pochodzi od wyraźnego, białego lub żółtawego znaku w kształcie krzyża, znajdującego się na wierzchu opistosomy (odwłoka), co jest jedną z jego najbardziej charakterystycznych cech.
Samice tego gatunku osiągają do 15 mm długości ciała, podczas gdy samce są znacznie mniejsze, zwykle nie przekraczają 9 mm. Kolorystyka ciała krzyżaka ogrodowego może być różna, od ciemnobrązowej do żółtawej, zależnie od środowiska, w którym pająk ten żyje, co stanowi formę maskowania przed drapieżnikami.
Krzyżak ogrodowy jest znany ze swojej zdolności do tworzenia dużych i bardzo estetycznych sieci, które służą mu do łapania zdobyczy. Sieć taka jest pionowa, o kształcie koła, z promieniami wychodzącymi z centralnego punktu, gdzie pająk najczęściej przebywa. Budowa sieci rozpoczyna się wieczorem lub wczesnym rankiem, a pająk potrafi ją naprawiać lub nawet całkowicie zbudować na nowo każdego dnia.
Krzyżak ogrodowy poluje głównie na owady latające, takie jak muchy, komary czy motyle. Czatuje na swoją zdobycz, pozostając nieruchomo w centrum sieci lub ukrywając się w pobliżu, w specjalnie przygotowanym kryjówku. Gdy ofiara wpadnie do sieci, pająk błyskawicznie rusza, owijając ją w kokon jedwabnej nici, co uniemożliwia ucieczkę. Następnie, za pomocą swoich kłów, wstrzykuje jad, który paraliżuje ofiarę i rozpoczyna proces trawienia zewnętrznego.
Okres godowy krzyżaka ogrodowego przypada na późne lato i jesień. Po kopulacji samica składa jaja w bezpiecznym, dobrze ukrytym miejscu, tworząc jedwabny kokon. Samica umiera niedługo po złożeniu jaj, a młode pająki wykluwają się na wiosnę, rozpoczynając cykl życia od nowa.
Krzyżak ogrodowy, pomimo swojego groźnego wyglądu i zdolności łowieckich, jest całkowicie nieszkodliwy dla ludzi. Ugryzienia są bardzo rzadkie i zazwyczaj mają miejsce tylko w sytuacji, gdy pająk zostanie bezpośrednio zagrożony. Nawet wtedy, ich jad nie jest niebezpieczny dla człowieka, a ewentualne objawy to jedynie lekkie zaczerwienienie i obrzęk w miejscu ugryzienia.
Krzyżak ogrodowy odgrywa ważną rolę w ekosystemie, jako naturalny regulator populacji owadów. Jego obecność w ogrodach i na terenach zielonych jest zatem bardzo korzystna, pomagając w utrzymaniu równowagi biologicznej i ograniczaniu liczby szkodników.