Wagi i miary
Status zagrożenia
Opis zwierzęcia
Pijawka lekarska (Hirudo medicinalis) jest gatunkiem pierścienicy z rodziny pijawkowatych, która od wieków była wykorzystywana w medycynie do celów leczniczych. Jej naturalne środowisko to wody stojące i wolno płynące Europy i części Azji, gdzie preferuje czyste, bogate w roślinność akweny.
Ciało pijawki lekarskiej ma kształt walcowaty, jest spłaszczone grzbietobrzusznie i pokryte charakterystycznymi pierścieniami, które nadają jej segmentowaną budowę. Długość ciała dorosłych osobników może osiągać od 5 do 15 cm, a koloracja zazwyczaj waha się od ciemnozielonej do czarnej z czerwonymi lub żółtymi pasami biegnącymi wzdłuż ciała, co dodatkowo podkreśla jej unikalny wygląd.
Pijawki te są wyposażone w dwa przyssawki, z których jedna znajduje się na przednim, a druga na tylnym końcu ciała. Przednia przyssawka służy do przyczepiania się do ofiary i jest również miejscem, gdzie znajduje się usta pijawki. Wewnątrz ust, pijawka posiada trzy szczęki z licznymi ząbkami, które tworzą charakterystyczny wzór przypominający trójlistną koniczynę. Te mikroskopijne ząbki są używane do przecięcia skóry i dostępu do krwi.
Jedną z najbardziej fascynujących cech pijawki lekarskiej jest jej sposób odżywiania się. Pijawka żywi się krwią kręgowców, w tym ludzi, dzięki czemu zyskała zastosowanie w medycynie. Po przyczepieniu się do ofiary i przecięciu skóry, pijawka wprowadza do rany ślinę zawierającą substancje przeciwbólowe i przeciwkrzepliwe, takie jak hirudyna. Dzięki temu krew ofiary nie krzepnie, a pijawka może kontynuować ssanie krwi przez dłuższy czas, często niezauważalnie dla ofiary.
Pijawki lekarskie mają zastosowanie w medycynie od starożytności, gdzie były używane do "upuszczania krwi" w celu leczenia różnych dolegliwości. Współcześnie, dzięki swoim unikalnym właściwościom, są wykorzystywane w mikrochirurgii oraz w leczeniu stanów zapalnych i zastoju krwi, na przykład w procesach rekonstrukcji uszkodzonych tkanek i stymulacji krążenia krwi.
Reprodukcja pijawki lekarskiej również jest interesująca. Są one hermafrodytami, co oznacza, że każdy osobnik posiada zarówno męskie, jak i żeńskie narządy rozrodcze. Po zapłodnieniu, pijawki składają kokony z jajami w wilgotnej ziemi lub pod wodą, z której po pewnym czasie wykluwają się młode pijawki.
Ochrona pijawki lekarskiej stała się ważnym zagadnieniem, ponieważ jej populacje znacznie zmniejszyły się na skutek nadmiernego zbierania do celów leczniczych oraz zanieczyszczenia i niszczenia naturalnych siedlisk. Obecnie jest to gatunek chroniony w wielu krajach, co podkreśla potrzebę zachowania tego fascynującego i historycznie ważnego zwierzęcia.