Wagi i miary
Długość |
od 15 do 16 cm |
Masa |
od 17 do 20 g |
Rozpiętość skrzydeł |
od 21 do 28 cm |
Status zagrożenia
Opis zwierzęcia
Potrzos zwyczajny (Emberiza schoeniclus) to niewielki, ale wyjątkowo urokliwy przedstawiciel rodziny trznadli (Emberizidae), który przyciąga uwagę swoim charakterystycznym ubarwieniem i melodijnym śpiewem. Zamieszkuje przede wszystkim tereny Europy i Azji, a jego preferowane siedliska to wilgotne łąki, trzcinowiska, brzegi rzek i jezior, a także otwarte przestrzenie z niską roślinnością, gdzie może znaleźć pokarm i schronienie.
Samce potrzosa zwyczajnego są łatwo rozpoznawalne dzięki swojemu kontrastowemu upierzeniu. W okresie godowym ich głowa, gardło i pierś przybierają głęboki, czarny kolor, który pięknie kontrastuje z jasnoszarym spodem ciała i rdzawobrązowymi bokami. Wierzch ciała jest brązowy z ciemniejszymi pasami, co doskonale maskuje ptaka w otoczeniu. Samice i młode ptaki są ubarwione skromniej, z przewagą brązowych i szarobrązowych odcieni, co zapewnia im skuteczną ochronę przed drapieżnikami.
Potrzos zwyczajny jest ptakiem częściowo wędrownym; populacje z północnych i wschodnich obszarów migrują na południe na zimę, podczas gdy ptaki z zachodniej i południowej Europy często pozostają na swoich lęgowiskach przez cały rok. Dieta potrzosa składa się głównie z nasion traw i chwastów, choć w okresie lęgowym nie gardzi również owadami i innymi małymi bezkręgowcami, które są ważnym źródłem białka dla rosnących piskląt.
Zachowania lęgowe potrzosa zwyczajnego są fascynujące. Samiec w trakcie toków wykonuje charakterystyczne loty godowe, podczas których wznosi się w powietrze, aby następnie opadać z rozpostartymi skrzydłami i ogonem, śpiewając przy tym swój melodyjny, donośny śpiew. Gniazdo, ukryte wśród roślinności przy ziemi, jest budowane przez samicę i wykonane z traw, liści oraz innych miękkich materiałów.
Mimo że na wielu obszarach potrzos zwyczajny jest uznawany za gatunek najmniejszej troski, to jednak w niektórych regionach jego populacja zmniejsza się z powodu utraty naturalnych siedlisk, przekształcania mokradeł w tereny rolnicze oraz stosowania pestycydów, które zmniejszają dostępność pokarmu. Ochrona naturalnych siedlisk tych ptaków jest kluczowa dla zachowania ich populacji i bioróżnorodności ekosystemów, w których występują.