Opis zwierzęcia

Szczeżuja pospolita (Anodonta anatina) jest gatunkiem słodkowodnego małża z rodziny skójkowatych (Unionidae), szeroko rozpowszechnionym w zbiornikach wodnych Europy i części Azji. Jest to jeden z najbardziej charakterystycznych przedstawicieli fauny naszych rzek, jezior, stawów oraz wolno płynących wód.
Cechą charakterystyczną szczżeżui pospolitej jest jej stosunkowo duża, wydłużona muszla, która może osiągnąć długość do 20 cm, choć zazwyczaj spotyka się osobniki mniejsze. Muszla ma kształt owalny, lekko spłaszczony, z wierzchu matowozielonkawa lub brązowa z charakterystycznymi ciemniejszymi prążkami rozmieszczonymi promieniście. Wewnętrzna strona muszli jest gładka, z połyskującym perłowym połyskiem, co stanowi ochronę dla miękkiego ciała małża.
Szczeżuja pospolita odżywia się filtrując wodę. Posiada specjalne struktury zwane skrzelami, przez które przepływa woda, z której małż wyłapuje drobne cząsteczki organiczne, plankton oraz inne mikroskopijne organizmy. Jest to kluczowy element w procesie samooczyszczania się ekosystemów wodnych, ponieważ przyczynia się do redukcji zawiesiny i poprawy jakości wody.
Rozmnażanie szczżeżui pospolitej jest unikalne i związane z określonymi etapami życia ryb. Samica przechowuje zapłodnione jaja w specjalnej części skrzeli, zwaną marsupium, gdzie rozwijają się larwy. Następnie larwy, zwane glochidiami, są uwalniane do wody, gdzie muszą przyczepić się do skóry lub skrzeli ryb, aby dokończyć swój rozwój. Ten pasożytniczy etap w życiu larw jest kluczowy dla ich przetrwania i rozprzestrzenienia się gatunku. Po kilku tygodniach, kiedy larwy osiągną odpowiedni rozwój, opadają na dno zbiornika wodnego, gdzie rozpoczynają życie jako dorosłe osobniki.
Szczeżuja pospolita pełni ważną rolę w ekosystemach wodnych, nie tylko ze względu na swoje zdolności filtracyjne, ale także jako element diety wielu gatunków ryb i ptaków wodnych. Niestety, podobnie jak wiele innych gatunków słodkowodnych małży, szczżeżuja pospolita jest zagrożona z powodu degradacji środowiska naturalnego, zanieczyszczenia wód, regulacji rzek oraz konkurencji ze strony gatunków inwazyjnych. Ochrona jej naturalnych siedlisk oraz monitorowanie stanu populacji są kluczowe dla zachowania tego cennego gatunku i utrzymania zdrowia ekosystemów wodnych.