Wagi i miary
Opis zwierzęcia
Zmrocznik gładysz (Deilephila elpenor), znany również jako trzmielec gładysz, jest wyjątkowym motylem nocnym należącym do rodziny zawisakowatych. Ten fascynujący owad wyróżnia się nie tylko swoim zachowaniem, ale także wyglądem, który sprawia, że jest łatwo rozpoznawalny wśród innych gatunków.
Długość ciała zmrocznika gładysza waha się od 5 do 6 centymetrów, co czyni go stosunkowo dużym motylem. Jego skrzydła mają rozpiętość od 45 do 60 milimetrów. Barwa skrzydeł przednich jest zazwyczaj oliwkowo-zielona lub brązowa z różowymi pasami, które biegną w poprzek. Taka kolorystyka nie tylko dodaje mu uroku, ale również pełni funkcję kamuflażu wśród liści i kwiatów. Skrzydła tylne są znacznie jaśniejsze, zazwyczaj mają intensywny różowy kolor z czarnymi obrzeżami. Ciało motyla jest mocne i grube, pokryte gęstymi, miękkimi włoskami, co dodatkowo przypomina wyglądem trzmiela, stąd jedna z jego polskich nazw – trzmielec.
Zmrocznik gładysz jest aktywny głównie w nocy, choć czasami można go spotkać także o zmierzchu. Jego dieta składa się głównie z nektaru, do którego dostęp uzyskuje dzięki długiemu i specjalnie przystosowanemu do tego celu ssawkowi, który kiedy nie jest używany, zwija się pod głową motyla. Ulubionymi roślinami zmrocznika gładysza są te o dużych, pachnących kwiatach, takie jak powojnik, petunia czy wilczomlecz.
Cykl życiowy zmrocznika gładysza jest typowy dla motyli i obejmuje cztery etapy: jajo, gąsienica, poczwarka i dorosły osobnik. Samice składają jaja na spodniej stronie liści roślin żywicielskich. Po kilku dniach wykluwają się z nich gąsienice, które są bardzo łatwe do zidentyfikowania. Mają one charakterystyczne zielone ciało z białymi i różowymi paskami po bokach oraz charakterystyczny "róg" na końcu, co jest typową cechą dla gąsienic zawisakowatych. Gąsienice te są dość żarłoczne i mogą wyrządzić szkody w ogrodach i na plantacjach.
Jako gatunek, zmrocznik gładysz jest rozpowszechniony w Europie, Azji oraz częściach Ameryki Północnej. Preferuje otwarte przestrzenie takie jak łąki, pola, ogrody, a także lasy liściaste i mieszane, gdzie może znaleźć odpowiednie rośliny żywicielskie dla swoich gąsienic.
Zmrocznik gładysz, mimo swojej pięknej i charakterystycznej prezencji, jest często pomijany w dyskusjach o owadach. Jednak jego rola w ekosystemie, zwłaszcza w zapylaniu roślin, jest nie do przecenienia. Jego obecność w ogrodzie jest znakiem zdrowego i zrównoważonego środowiska.