Opis zwierzęcia

Płaskonos zwyczajny (Spatula clypeata), znany również jako łyżka zwyczajna, to niezwykle interesujący przedstawiciel rodziny kaczkowatych. Jest to ptak wodny, który zamieszkuje szeroki zakres siedlisk wodnych na całym świecie, od terenów arktycznych po umiarkowane strefy w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej i Południowej. Jego charakterystyczna, szeroka i płaska dziób przypominająca kształtem łyżkę, stanowi najbardziej rozpoznawalny cech tego gatunku.
Wygląd Płaskonosa zwyczajnego jest typowy dla kaczek z tej rodziny, z tą różnicą, że jego dziób jest unikalny i nie ma sobie równych wśród innych ptaków. Samce (kaczory) posiadają bardziej wyraziste ubarwienie niż samice (kaczki), które są ubarwione skromniej, co pomaga im w kamuflażu podczas wysiadywania jaj. Samiec w okresie godowym ma jasnoniebieskie boki ciała, białą pierś i czarną głowę z zielonym połyskiem, natomiast samica jest przeważnie brązowa z ciemniejszymi plamami i pasami, co pomaga jej lepiej wtopić się w otoczenie podczas opieki nad potomstwem.
Płaskonos zwyczajny prowadzi wodny tryb życia. Jego dieta składa się głównie z nasion wodnych roślin, małych ryb, owadów wodnych oraz innych małych organizmów wodnych. Dzięki specjalnej budowie dzioba, który na krawędziach ma szczecinowate wyrostki, ptak ten jest w stanie filtrować pokarm z wody, co czyni go niezwykle efektywnym w poszukiwaniu pożywienia.
Rozmnażanie Płaskonosa zwyczajnego ma miejsce w zależności od regionu, ale głównie wiosną i na początku lata. Gniazda są budowane w ukryciu, często na ziemi wśród gęstej roślinności w pobliżu wody. Samica składa od 6 do 12 jaj, które następnie wysiaduje przez około 3-4 tygodnie. Młode są zagniazdownikami, co oznacza, że opuszczają gniazdo krótko po wykluciu, jednak przez długi czas pozostają pod opieką matki, która uczy je, jak zdobywać pokarm i chronić się przed drapieżnikami.
Płaskonos zwyczajny odgrywa ważną rolę w ekosystemach wodnych, przyczyniając się do utrzymania równowagi biologicznej poprzez kontrolowanie populacji małych wodnych organizmów, które stanowią jego pokarm. Jest to również ptak, który cieszy się popularnością wśród obserwatorów ptaków i myśliwych, co niestety wiąże się z zagrożeniami wynikającymi z nadmiernego polowania oraz utraty naturalnych siedlisk.
Ochrona Płaskonosa zwyczajnego jest kluczowa dla zachowania bioróżnorodności wodnych ekosystemów. Wiele organizacji na całym świecie podejmuje działania mające na celu ochronę tego gatunku poprzez tworzenie rezerwatów przyrody, ochronę siedlisk oraz edukację społeczną na temat znaczenia i potrzeb tych niezwykłych ptaków.