Wagi i miary

Status zagrożenia

Opis zwierzęcia

Szpak zwyczajny (Sturnus vulgaris) jest jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych ptaków w wielu częściach Europy, w tym w Polsce. Jego obecność jest często zauważalna zarówno w miastach, jak i na obszarach wiejskich, co czyni go integralną częścią europejskiego krajobrazu przyrodniczego.
Charakterystyczną cechą wyglądu szpaka zwyczajnego jest jego metalicznie błyszczące, czarno-niebieskie upierzenie z domieszką zielonych i fioletowych odcieni, które w zależności od oświetlenia mieni się różnymi barwami. Co ciekawe, te intensywne kolory są najbardziej widoczne w okresie godowym, natomiast poza sezonem lęgowym ptaki te stają się bardziej matowe, a ich pióra pokrywają białe kropki, które z czasem blakną. Młode szpaki są zazwyczaj szarobrązowe z jaśniejszym spodem ciała, stopniowo nabywając bardziej błyszczące upierzenie dorosłych.
Szpak zwyczajny jest średniej wielkości ptakiem, osiągającym długość ciała około 20 cm i ważącym między 60 a 90 gramów. Jego sylwetka jest smukła, z wąskimi skrzydłami i stosunkowo długim, ostro zakończonym ogonem, co sprawia, że jest zwinny i sprawny w powietrzu. Dziób szpaka, który w sezonie lęgowym przybiera jaskrawożółtą barwę, poza tym okresem staje się ciemniejszy.
Szpaki zwyczajne są znanymi naśladowcami, posiadającymi zdolność do imitowania szerokiej gamy dźwięków, od śpiewu innych ptaków, przez alarmy samochodowe, aż po ludzką mowę. Ich własny śpiew jest melodyjny i złożony, często wpleciony z naśladownictwem dźwięków z ich otoczenia.
Te ptaki są wszystkożerne, co oznacza, że ich dieta jest bardzo zróżnicowana – od owadów, pająków, dżdżownic, po owoce, nasiona i odpadki. Taka dieta pozwala im przystosować się do różnorodnych środowisk, zarówno naturalnych, jak i miejskich.
Szpak zwyczajny wiedzie zarówno osiadły, jak i wędrowny tryb życia, w zależności od regionu. Ptaki zimujące w chłodniejszych rejonach Europy przemieszczają się na południe lub do zachodniej Europy, aby uniknąć surowych warunków zimowych, podczas gdy populacje z cieplejszych obszarów mogą pozostać na swoich terenach przez cały rok.
W okresie lęgowym szpaki zwyczajne wykazują dużą elastyczność w wyborze miejsc do gniazdowania, wykorzystując różnorodne szczeliny i otwory, zarówno w naturalnych, jak i antropogenicznych strukturach. Ich gniazda budowane są z trawy, gałązek, liści, a nawet śmieci. Samica składa od 4 do 6 jaj, które wysiaduje przez około dwa tygodnie. Po wykluciu młode są karmione przez obydwoje rodziców i opuszczają gniazdo po około 3 tygodniach.
Szpak zwyczajny odgrywa ważną rolę w ekosystemach, przyczyniając się do kontroli populacji owadów. Jednakże w niektórych regionach świata, gdzie został introdukowany, jak na przykład w Ameryce Północnej, może stanowić problem dla rodzimych gatunków ptaków i roślinności z powodu swojej konkurencyjności i adaptacyjności. Pomimo tego, w swoim naturalnym zasięgu występowania, szpak zwyczajny jest ceniony za swój unikalny śpiew i zjawiskowe, jesienne zbiorowiska, kiedy to tysiące tych ptaków tworzą na niebie spektakularne formacje zwane "murmuracjami".